Bryza – pierwszy film performatywny
Bryza jest pierwszym przykładem nowego rodzaju kina. Stanowi też nowy sposób prezentacji sztuki efemerycznej.
25 lipca 2020 roku w Bałtyku wylądowała grupa przybyszy z różnych planet. Grupa dokumentujących swój pobyt nad morzem znajomych zaczyna filmować wychodzących na ląd kosmitów. Obcy przechodzą przez Sopot wzbudzając zdziwienie przechodniów.
Film zainspirowany książką Stanisława Lema zat. Głos Pana / His Master’s Voice.
Tytuł: Bryza – pierwszy film performatywny
Kraj i rok produkcji: Polska 2020
Premiera (online): Polska, Goyki 3 Art Inkubator, Sopot, 30 grudnia 2020
Rodzaj filmu: fabularny film performatywny
Gatunek: science fiction
Czas trwania: średni metraż (40 minut z napisami)
Plan sytuacyjny (Scenariusz): Oskar Chmioła;
Kurator artystyczny (Reżyseria): Oskar Chmioła;
Występują: Adrianna Janowska Moniuszko, Agata Sznurkowska, Anita Petk, Bartosz Mateńko, Dorota Kozłowska, Daniel Zakrzewski, Gabriela Zając, Michel Ducerveau, mac lewandowski, Małgorzata Tęgowska, Oskar Chmioła, Pedro Rizzi, Robert Chmielecki, Rutra Kisanaj (Artur Janasik), Szatan Witkowsk, Tomasz Kubik;
Zdjęcia: Bartosz Mateńko, Michał Baczyński, eventmovie.pl;
Muzyka: Wojciech Król
Operatorzy kamer: Bartosz Mateńko, Michał Baczyński, Daniel Zakrzewski, Robert Chmielecki, Anita Petk, Tomasz Kubik, Pedro Rizzi, Oskar Chmioła;
Montaż: Oskar Chmioła, Karolina Puławska, eventmovie.pl
Post-produkcja: eventmovie.pl
Mastering dźwięku: Wojciech Król
Opracowanie czołówki: Przemysław Garczyński (również reprodukcja obrazu „Figury Pierwsze” w grafice promującej film)
Producent: Karolina Puławska
Podziękowania dla władz i administratorów miejsc, w których kręcone były zdjęcia:
PTH Kąpielisko Morskie Sopot,
Bałtycka Agencja Artystyczna BART,
Pyrzycki Dom Kultury.
Film z tłumaczeniem na język angielski autorstwa Macieja Bryńczaka.
Film zrealizowano z udziałem finansowym Gminy Miasta Sopotu.
„Bryza…” to pierwszy przykład filmu fabularnego, który spełnia wszystkie postulaty tzw. „Manifestu kina performatywnego”. Tym samym jest to urzeczywistnienie koncepcji nowego rodzaju kina i jednocześnie strategia dokumentowania twórczości efemerycznej jaką jest performance (performance art i performing arts). Jak czytamy w Manifeście, jednym z podstawowych założeń tego kina jest: zastąpienie „aktorów performerami, czyli osobami, które potrafią
coś autentycznie prezentować w specyficzny dla siebie sposób. Przy czym pamiętajmy, że performerami nie muszą być artyści. Ponadto rozumiejmy, że mogą
to być aktorzy, którzy potrafią wykorzystać swój warsztat jako narzędzie wypowiedzi własnej” (Manifest kina performatywnego, Oskar Chmioła, Sopot, 25.07.2020 r. http://chmiola.com/manifest-kina-perf....
Jak wygląda film, w którym bohaterowie nie są grani przez aktorów tylko prezentowani przez performerów? Można się było przekonać oglądając premierowy pokaz „pierwszego filmu performatywnego”.
Jak podaje Encyklopedia PWN bryza [fr. brise], to „lokalny wiatr związany
z cyrkulacją powietrza powstającą nad podłożem o zróżnicowanych właściwościach termicznych”. Tytułowa Bryza jest metaforą powiewu świeżego spojrzenia na kino, performance, styl życia, sposób komunikacji i zachętą do spojrzenia w kierunku,
z którego nadchodzi. Kierunkiem tym, czyli źródłem tej idei jest dramakultura,
a jej istotą jest wrażliwość i osobliwość. Grunt, nad którym się ona rozchodzi
to natomiast technokultura, której istotą jest wymierność i normatywność. Cyrkulacja wpływów tych dwóch idei jest specyficzna dla cywilizacji człowieka.
Film jest wskazaniem dramakultury jako tej, która porusza i technokultury jako tej, która formuje. W filmie dramakulturę reprezentują performerzy o atypowych
i niecodziennych zachowaniach, a technokulturę przechodnie (mieszkańcy, turyści
i pracownicy przyglądający się i reagujący) o zachowaniach typowych i codziennych. Przesłaniem filmu jest pokazanie, że te dwie idee mogą współistnieć w harmonii pozostając w ciągłym dialogu. To próba zwrócenia uwagi na fakt, że nasze spory obyczajowe i światopoglądowe są rodzajem systemu regulacyjnego ludzkiej zbiorowości reagującego na zmieniającą się rzeczywistość, rzeczywistość
o naturze pękniętej, wybrakowanej gdzieś i dlatego ciągle będącej w ruchu.
Film ukazuje performatywność jako strategię przetrwania w takim świecie.
Warto dodać, że film opiera się na założeniach obrazu-czasu Gilles’a Deleuze’a,
a nawet jest delikatną próbą pójścia dalej w tworzeniu obrazu-kryształu (image-cristal). Opowieści o AKTYWNEJ obecności idealnych wizjonerów (pure voyants). Obecności ludzi będących w mniejszości (minoritaire). To film o aktywności i wrażliwości ludzi, których brakuje (un people qui manque). Co więcej zdjęcia do filmu w Sopocie miały charakter wydarzenia kulturalnego, były rodzajem prezentacji performansów
w której mógł wziąć udział każdy chętny, w charakterze widza.
Więcej na stronie http://chmiola.com
